In deze week neemt PRO! speciaal aandacht voor het thema armoede. Het thema startten we met een ingekomen stuk van Mia Tanktink. Zij was tot 2019 verbonden aan de Maria-Laetitia parochie. Wij ontvingen van haar onderstaand ingezonden bericht en willen u daar graag deelgenoot van maken. Na dit stuk gelezen te hebben blijkt dat er nog veel werk aan de winkel is. Dit thema is één van de speerpunten van het partijprogramma voor de komende 4 jaar. Het is ons gebleken dat in de afgelopen jaar moelijk is gebleken dit thema echt op de politieke agenda te krijgen. Mia Tankink geeft het startsignaal voor de komende week, de week van de armoede!
Mia Tankink schrijft:
Als wij kijken naar de kille cijfers, dan zien wij dat rond de 3.700 huishoudens een inkomen hebben van 120 % van het wettig sociaal minimum. Dat is 14% van de huishoudens in onze gemeente.
Achter deze cijfers zitten vele verhalen. Kinderen die tijdens de bijeenkomsten van de voorbereidingen op het Vormsel vertellen dat ze nooit samen ergens naar toe kunnen met elkaar. Woorden als ‘wij hebben geen geld om nieuwe dingen te kopen, ik vraag daarom ook maar niets meer’; of ‘ik hoop dat ik al heel gauw oud genoeg ben om een krantenwijk of folderwijk te nemen dan kan ik mijn moeder helpen’.
Of een moeder die zegt: ’wij hoeven geen foto’s van de viering’. Als ik doorvraag dan stuit ik op de onkosten. Gène en verlegenheid omdat dit extra’s er niet in zit. In mijn werk als pastor kwam ik vooral toen ik eindverantwoordelijk was voor de diaconie schreinende verhalen tegen: Ik citeer uit een email van december 2019;
Ik kan geen eten meer kopen voor mijn 2 kinderen en de luiers voor de kleine zijn op. Ik weet niet aan wie ik het moet vragen en u leek mij wel aardig toen met de kinderen.’ ‘ik hoor niet bij jullie club, maar ik wil toch om hulp vragen, jullie hebben toch zwijgplicht? Ik schaam me dood dat ik mijn kinderen niet kan bieden wat ze nodig hebben.’
Mensen in hoge nood, gelukkig konden wij iets doen voor deze mevrouw, maar het is maar een pleister op de wonden plakken. In haar verhaal zitten zoveel vragen: ze weet de weg niet in de wir war van regelingen, ze zoekt zo maar iemand op die ze toevallig ontmoet heeft, de nood is zo hoog dat ze alle sociale inleidingen oversloeg.
In het verhaal zit ook een andere kant van armoede, schaamte. Omdat de cirkel van armoede, schulden, tekorten niet doorbroken kan worden zonder hulp. Na 28 jaar pastoraat weet ik nu wel, dat er veel armoede is in onder gezinnen. En dat niet alleen onder de leden van de kerk! Tien jaar geleden begon ik, spontaan met een kerstactie voor gezinnen die ik in het zicht had. 22 adressen waren het in de gemeente. In rap tempo waren het ruim 280 adressen.
En deze adressen zijn slechts de topje van een gigantisch koude ijsberg. In alle eerlijkheid vraag ik mij af, hoe is het mogelijk dat wij zoveel leed niet zien, of niet in beeld hebben? Hoe is het mogelijk dat met alle ‘vangnetten’die wij hebben opgesteld, er zoveel mensen buiten de boot vallen? In de gemeente werken er zoveel mensen met veel passie en inzet om mensen te helpen, en toch lukt het niet. De armoede neemt in kille cijfers alleen maar toe. De verschillen tussen arm en rijk worden groter. De kloof zorgt voor hele generaties van mensen die niet meer uit die armoede komen. Kledingbanken, voedselbanken, Mini Manna markt, zoveel organisaties die proberen om de mensen te helpen.
Maar de centrale vraag blijft: Hoe bereiken wij de mensen, en hoe gaan wij daarna met hen op pad om echte oplossingen te zoeken?
Maar de centrale vraag blijft: Hoe bereiken wij de mensen, en hoe gaan wij daarna met hen op pad om echte oplossingen te zoeken? Wij kunnen ingewikkelde stukken blijven produceren vol ambtelijke taal met procedures die doorlopen moeten worden. Wij kunnen armoede ontkennen omdat er al zoveel geregeld is. Maar ik durf te zeggen dat dit niet zal gaan werken.
Een begin is gemaakt met maatjes, schuldhulpmaatjes en goed opgeleide vrijwilligers. Zij kunnen veel betekenen voor mensen omdat ze niet ‘vanuit’ Gemeente, maatschappelijk werk of officiele instanties komen. Maar ik weet ook hoe weinig zij in werkelijkheid kunnen doen. Hoe vaak worden aanvragen om hulp worden afgewezen door de belastingdienst, maar ook door gemeentelijke instanties, terwijl ‘de weg wordt gevolgd’.
Daar is zeker een taak voor de ambtenaren! Samenwerking en omzetten van simpele vragen in taal die door de instanties wordt verstaan maar dat blijft moeilijk. Gewoon samen de handen ineenslaan en van elkaar weten waar je elkaar nodig hebt om mensen te helpen. Ieder met de eigen talenten. Bereikbaar zijn, aanspreekbaar zijn, in gewone taal, ook in het dialect, oog hebben voor de drempelvrees van mensen en/voor instanties. En als mensen weten waar hun krachten liggen dan denk ik dat er ‘samen’ veel te doen valt.
‘pastor, ik wil mij graag opgeven om op bezoek te gaan bij mensen die zich niet redden met geld. Twee jaar geleden zag ik het ook niet zitten. Ik wist niet wie ik nog kon vertrouwen. Toen kwam mijnheer… en die praatte met mij. Hij zei dat ik niet alleen was met mijn zorgen.
‘Pastor, ik wil mij graag opgeven om op bezoek te gaan bij mensen die zich niet redden met geld. Twee jaar geleden zag ik het ook niet zitten. Ik wist niet wie ik nog kon vertrouwen. Toen kwam mijnheer… en die praatte met mij. Hij zei dat ik niet alleen was met mijn zorgen. Hij vulde papieren in, hielp mij op weg. De eerste paar keer ging hij mee voor de gesprekken. En hij leerde mij wat ik moest zeggen. Nu kom ik er uit, iedere maand kan ik nu ook het einde zonder zorgen zien. Kan ik misschien ook anderen helpen, net zoals mijnheer dat heeft gedaan? Dat geeft mij hoop zulke mensen te mogen ontmoeten. En die mijnheer, (die ik met name ken) is voor mij een wegwijzer.’
Emeritus pastor Mia Tankink : de aanschaf van studieboeken voor de kinderen, reparaties van duurzame gebruiksartikelen, medicijnen, babykleding, hulpmiddelen, mensen in een asielprocedure enz. Taboe en schaamte rondom armoede en schulden maakt het moeilijker om actie te ondernemen. Geldproblemen houden we in Nederland vaak voor onszelf.
Armoede heeft heeft invloed op hoe iemand zich voelt. Het veroorzaakt stress, schaamte en minder vertrouwen. Minder vertrouwen in jezelf, maar ook in de overheid. Deze gevoelens hebben weer invloed op je gedrag en de (korte termijn) beslissingen die genomen worden. Hierdoor zal de financiële situatie alleen nog maar meer verslechteren. Een vicieuze cirkel van armoede, schulden, schaamte en nog meer armoede en schulden, die vervolgens de schaamte verder versterken. Wanneer pakken we dit eens echt aan en helpen we deze groep mensen vooruit?
Auteur van dit artikel is Emeritus Pastor Mia Tankink